با گسترش روزافزون استفاده از اینترنت و رسانه‌های اجتماعی، نگرانی‌های زیادی در مورد اثرات منفی این فضاها بر کودکان و نوجوانان به وجود آمده است. رسانه‌های اجتماعی به رغم داشتن مزایای آموزشی و اجتماعی، می‌توانند خطراتی مانند وابستگی دیجیتال، تعرض به حریم خصوصی، خشونت آنلاین، و مشکلات روانی مانند افسردگی و اضطراب را برای این گروه سنی ایجاد کنند. در این مقاله به بررسی اقداماتی می‌پردازیم که کشورهای مختلف برای کنترل و محدود کردن دسترسی کودکان و نوجوانان به رسانه‌های اجتماعی انجام می‌دهند.
در ایالات متحده، نگرانی‌های زیادی در مورد ایمنی کودکان و نوجوانان در فضای دیجیتال وجود دارد. دولت و شرکت‌های فناوری اقدامات مختلفی برای مقابله با این مشکل انجام داده‌اند. از اقدامات مهم، تصویب قانون COPPA (قانون حفاظت از حریم خصوصی آنلاین کودکان) در سال 1998 است که برای محافظت از کودکان زیر 13 سال طراحی شده است. این قانون الزام می‌کند که سایت‌های اینترنتی و اپلیکیشن‌ها برای جمع‌آوری اطلاعات از کودکان، ابتدا باید اجازه والدین را دریافت کنند.
همچنین، بسیاری از پلتفرم‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک، اینستاگرام و یوتیوب محدودیت‌هایی برای کاربران زیر 13 سال تعیین کرده‌اند. فیس‌بوک به طور خاص در تلاش است تا با استفاده از فناوری‌های شناسایی هویت، استفاده از پلتفرم‌های خود را برای نوجوانان تحت کنترل قرار دهد. همچنین، برخی ایالت‌ها مانند کالیفرنیا قوانینی را تصویب کرده‌اند که برای محافظت از کودکان در برابر محتوای آسیب‌زا در فضای دیجیتال، به والدین ابزارهایی برای نظارت بر فعالیت‌های آنلاین فرزندانشان می‌دهند.
انگلستان از جمله کشورهایی است که در زمینه محافظت از کودکان در فضای آنلاین پیشرو بوده است. یکی از مهم‌ترین اقدامات در این راستا، تصویب قانون Age Appropriate Design Code است که در سال 2020 اجرایی شد. این قانون برای سایت‌ها و اپلیکیشن‌های اجتماعی طراحی شده است تا اطمینان حاصل شود که خدمات آنلاین برای کودکان به گونه‌ای طراحی شده که از خطرات دیجیتال جلوگیری کند. این قانون به شرکت‌ها الزام می‌کند که هنگام طراحی محصولات و خدمات آنلاین، نیازهای کودکان را در نظر بگیرند و اطمینان حاصل کنند که اطلاعات شخصی کودکان به درستی محافظت می‌شود.
در انگلستان همچنین برخی از پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌ها از جمله یوتیوب و اینستاگرام قوانینی برای محدود کردن محتوا برای کاربران زیر 18 سال دارند. برای مثال، نوجوانان نمی‌توانند به راحتی محتوای جنسی، خشونت‌آمیز یا سایر محتوای آسیب‌زا را مشاهده کنند. علاوه بر این، بسیاری از خدمات آنلاین مانند TikTok به والدین این امکان را می‌دهند که تنظیمات حریم خصوصی و محدودیت‌های زمانی را برای استفاده از اپلیکیشن‌ها برای فرزندانشان اعمال کنند.
آلمان از کشورهای پیشرو در اعمال قوانین سختگیرانه برای حفاظت از حریم خصوصی و ایمنی آنلاین کودکان است. یکی از مهم‌ترین قوانین این کشور قانون حفاظت از داده‌های شخصی است که تحت قانون GDPR (General Data Protection Regulation) قرار دارد. این قانون به ویژه بر جمع‌آوری اطلاعات از کودکان زیر 16 سال تأکید دارد و به شرکت‌ها الزام می‌کند که برای جمع‌آوری هر نوع اطلاعات از این گروه سنی، اجازه والدین یا قیم قانونی را دریافت کنند.
در آلمان، بسیاری از پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی برای استفاده از خدمات خود توسط کودکان، محدودیت‌های سنی تعیین کرده‌اند. به عنوان مثال، فیس‌بوک، اینستاگرام و واتس‌اپ برای کاربران زیر 13 سال اجازه دسترسی به خدمات خود را نمی‌دهند. علاوه بر این، آلمان قوانینی دارد که استفاده از رسانه‌های اجتماعی در مدارس را به شدت کنترل می‌کند و مدارس را ملزم به اعمال محدودیت‌هایی برای دسترسی به این رسانه‌ها می‌کند.
در فرانسه نیز قوانینی برای محافظت از کودکان در برابر محتوای آنلاین آسیب‌زا وجود دارد. یکی از اقدامات مهم، تصویب قانون Loi contre les violences en ligne است که در آن بر کنترل و نظارت بر محتوای آنلاین تأکید شده است. این قانون به شرکت‌های فناوری الزام می‌کند که محتوای ضدارزشی و آسیب‌زا برای کودکان و نوجوانان را مسدود کنند و به صورت مؤثری با رفتارهای آنلاین خطرناک مانند آزار و اذیت مقابله کنند.
فرانسه همچنین قوانینی را وضع کرده است که اجازه استفاده از پلتفرم‌های اجتماعی مانند فیس‌بوک و اینستاگرام را برای نوجوانان تحت شرایط خاص محدود می‌کند. برای مثال، نوجوانان باید ابتدا وارد سیستم شوند و در برخی موارد، به والدین این اختیار داده می‌شود که در صورت لزوم، دسترسی به این پلتفرم‌ها را کنترل کنند.